در بسیاری از مواقع علت کاهش وزن ناگهانی در مردان و زنان مشترک است، اما برخی مسائل مربوط به سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و وسواس از جمله مهمترین دلایل کاهش وزن ناگهانی در مردان به حساب میآیند. همچنین برخی بیماریها نظیر بیماری التهاب روده، سلیاک، سندروم روده تحریکپذیر، پرکاری تیروئید، سرطان و دیابت نیز از دیگر علل کاهش وزن غیرطبیعی آقایان هستند. اگر از این مشکل رنج میبرید، حتما آن را جدی گرفته و به فکر پیدا کردن علت و راههای درمان آن باشید.
10 علت شایع کاهش وزن ناگهانی در مردان
در صورتی که متوجه کاهش وزن غیرعادی خود شدید و دلیل قانعکنندهای برای آن نداشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. کاهش وزن ناگهانی میتواند با بیماریهای زیر مرتبط باشد.
پرکاری تیروئید
فرد مبتلا به پرکاری تیروئید حتی اگر اشتهای خوبی نیز داشته باشد، به سرعت کالری خواهد سوزاند. در نتیجه فرد دچار کاهش وزن ناخواسته خواهد شد. از علائم این مشکل میتوان به ضربان قلب سریع و نامنظم، اضطراب، خستگی، اختلال در خواب، لرزش دست اشاره کرد.
دیابت
در افراد مبتلا به دیابت نوع یک، سیستم ایمنی بدن به سلولهای پانکراس سازنده انسولین، حمله میکنند. در این شرایط قند خون افزایش یافته و کلیه قند مصرف نشده را از طریق ادرار دفع مینماید. با خارج شدن قند از بدن، فرد لاغر خواهد شد. تکرر ادرار، خستگی، تاری دید، تشنگی و گرسنگی بیش از حد از نشانههای دیابت نوع یک هستند.
التهاب روده
کاهش وزن غیرطبیعی را میتوان از مهمترین نشانههای بیماری التهاب روده یا IBD دانست. این بیماری باعث میشود که فرد دائما در حال صرف انرژی بوده و در نتیجه لاغر شود. همچنین IBD از طریق ایجاد اختلال در هورمونهای گرسنگی و تشنگی موجب کم شدن اشتها خواهد شد.
بیماری مزمن انسداد ریه
بیماری مزمن ریه یا COPD یک بیماری پیشرونده ریوی است که به دو نوع آمفیزم و برونشیت مزمن تقسیم میشود. آمفیزم به ششها آسیب رسانده و تنفس را مختل میکند. برونشیت مزمن نیز با انسداد لولههای تنفسی موجب ایجاد مخاط، سرفه و مشکلات تنفسی خواهد شد.
سرطان
سرطانهای مختلف به ویژه سرطان پانکراس، ریه، معده و مری علت کاهش وزن ناگهانی در مردان و زنان هستند. این بیماری با افزایش التهاب، تضعیف ماهیچهها و اختلال در هورمونهای تنظیم کننده اشتها باعث میشود که بدن حتی در حالت استراحت نیز کالری بسوزاند.
سل
این بیماری واگیردار علاوه بر اینکه ریهها را درگیر میکند، تاثیر منفی روی اشتها و وزن فرد میگذارد. از علائم سل میتوان به سرفههای شدید، درد قفسه سینه، سرفه خونی به همراه خلط، تعریق شبانه و تب و لرز اشاره کرد.
نارسایی قلبی
یکی از عوارض ناشی از ابتلا به نارسایی احتقانی قلب، کاهش غیرطبیعی و ناگهانی وزن است. در فرد مبتلا به نارسایی قلبی، قلب قادر به پمپاژ خون با نیروی کافی نیست و یک یا هر دو طرف آن تحت تاثیر قرار میگیرند. التهاب رخ داده در بافت آسیب دیده قلب، موجب افزایش متابولیسم بدن شده و لاغری ناگهانی فرد را به دنبال خواهد داشت. حالت تهوع و اشتهای کم از علائم این بیماری به شمار میروند.
آدیسون
در بیماری آدیسون، سیستم ایمنی بدن به غدههای فوق کلیوی حمله میکنند. بدین ترتیب غدد آدرنال قادر به تولید هورمونهای کافی مانند کورتیزول و آلدوسترون نیستند. کورتیزول در تنظیم بسیاری از عملکردها مانند متابولیسم و اشتها نقش دارد، بنابراین کاهش میزان این ماده در بدن منجر به افت اشتها و کم شدن ناگهانی وزن خواهد شد. فشار خون پایین، خستگی مزمن، ضعف عضلانی و تمایل به خوردن نمک از جمله نشانههای بیماری آدیسون هستند.
ایدز و HIV
HIV به سلولهای ایمنی بدن حمله میکند، در این شرایط مبارزه با عفونت برای سلولهای بدن دشوار خواهد شد. در صورتی که برای درمان HIV اقدام فوری صورت نگیرد، به ایدز تبدیل میشود. فرد مبتلا به ایدز روز به روز لاغرتر میگردد.
از دست دادن عضله
بدن از توده چربی و توده بدون چربی شامل استخوان، عضلات و آب تشکیل شده است. اگر بدن دچار تحلیل عضلانی شود، وزن فرد کاهش غیرطبیعی پیدا میکند. حتی ممکن است که برخی اندامهای بدن کوچکتر از دیگری به نظر برسند. این مشکل هنگامی اتفاق میافتد که فرد از عضلات بدن خود برای مدت زمان طولانی استفاده نکند.
از دست رفتن عضلات بیشتر برای افرادی شایع است که پشت میز نشین هستند و ورزش نمیکنند. همچنین در افرادی که زمان زیادی را در رختخواب سپری مینمایند، احتمال تحلیل عضلانی بیشتر است. راهحل مناسب برای پیشگیری این مشکل، ورزش و تغذیه مناسب است.
دلیل کاهش وزن در مردان
کاهش وزن در مردان ممکن است ناشی از تغییرات ساده در سبک زندگی یا نشانهای از یک مشکل جدی پزشکی باشد. در صورتی که این کاهش وزن ناخواسته بوده یا با علائم دیگری همراه شود، بررسی علت آن اهمیت دارد. در ادامه، به رایجترین دلایل این وضعیت اشاره میکنیم.
- افزایش فعالیت بدنی: یکی از دلایل رایج کاهش وزن در مردان، افزایش ناگهانی یا مداوم در میزان فعالیت فیزیکی است. ورزشهای هوازی، بدنسازی یا حتی کارهای فیزیکی سنگین میتوانند منجر به سوزاندن کالری بیشتر از میزان دریافتی شوند.
- کاهش اشتها یا تغییر در رژیم غذایی: تغییرات در عادات غذایی، مانند حذف وعدههای غذایی، کاهش مصرف چربی و کربوهیدرات یا روی آوردن به رژیمهای کمکالری، میتواند کاهش وزن در مردان را به دنبال داشته باشد، بهویژه اگر این تغییرات ناگهانی و بدون برنامهریزی باشند.
- استرس و مشکلات روانی: استرس مزمن، اضطراب یا افسردگی میتوانند باعث کاهش اشتها یا حتی افزایش متابولیسم بدن شوند. بسیاری از مردان در مواجهه با تنشهای روانی تمایل کمتری به خوردن دارند که این موضوع ممکن است منجر به کاهش وزن غیرعمدی شود.
- مشکلات تیروئیدی: پرکاری تیروئید یکی از اختلالات شایع هورمونی است که میتواند باعث کاهش وزن سریع در مردان شود. این بیماری با علائمی مانند تعریق زیاد، ضربان قلب بالا، عصبی بودن و احساس گرما همراه است.
- بیماریهای گوارشی: اختلالاتی مانند سندرم روده تحریکپذیر، زخم معده، سوءجذب مواد مغذی یا بیماریهای التهابی روده میتوانند مانع جذب مناسب غذا شوند و به کاهش وزن تدریجی یا ناگهانی در مردان منجر گردند.
- دیابت یا افزایش قند خون: دیابت نوع 1 و در برخی موارد دیابت نوع 2، میتوانند در مراحل اولیه با کاهش وزن همراه باشند. زمانی که بدن قادر به استفاده مناسب از گلوکز نیست، شروع به سوزاندن چربی و عضله بهعنوان منبع انرژی میکند.
- مصرف برخی داروها یا مواد: مصرف داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد صرع، داروهای شیمیدرمانی یا مواد مخدر میتواند باعث کاهش اشتها، تغییر متابولیسم و در نتیجه کاهش وزن در مردان شود.
- سرطان یا بیماریهای مزمن: برخی بیماریهای جدی مانند سرطان، ایدز یا بیماریهای خودایمنی ممکن است منجر به کاهش وزن شدید شوند. این نوع کاهش وزن معمولاً با ضعف عمومی، خستگی و سایر علائم همراه است و نیاز به پیگیری فوری پزشکی دارد.
چه مقدار کاهش وزن خطرناک است؟
کاهش وزن زمانی خطرناک تلقی میشود که فرد در مدت کوتاهی مقدار زیادی از وزن خود را از دست بدهد، بدون اینکه رژیم یا برنامه ورزشی مشخصی داشته باشد. بهطورکلی، کاهش بیش از ۵ درصد از وزن بدن در طی ۶ تا ۱۲ ماه بدون دلیل مشخص (مثلاً رژیم غذایی یا ورزش) میتواند نشانهای از یک بیماری زمینهای جدی باشد. برای مثال، اگر فردی ۷۰ کیلوگرم وزن دارد و طی چند ماه بدون تلاش خاصی ۳ تا ۴ کیلوگرم وزن کم میکند، باید این موضوع را جدی بگیرد.
همچنین، اگر کاهش وزن با علائمی مانند خستگی مفرط، بیاشتهایی، دردهای شکمی، تب، تعریق شبانه یا تغییر در عملکرد دستگاه گوارش همراه باشد، احتمال وجود مشکلاتی مانند اختلالات تیروئیدی، دیابت، سرطان یا بیماریهای گوارشی وجود دارد. در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق علت کاهش وزن و انجام آزمایشهای مرتبط ضروری است. کاهش وزن ناگهانی نهتنها میتواند نشانهای از بیماری باشد، بلکه در صورت تداوم، بر سیستم ایمنی، عملکرد عضلات و سلامت عمومی بدن تأثیر منفی میگذارد.
ایا کاهش وزن نشانه سرطان است
کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل مشخص، ممکن است یکی از نشانههای اولیه برخی سرطانها باشد، اما این موضوع تنها یک احتمال است و نباید باعث نگرانی بیمورد شود. در برخی موارد، سرطانهایی مانند معده، لوزالمعده، ریه، مری یا لنفومها با کاهش وزن همراه هستند، زیرا میتوانند باعث کاهش اشتها، اختلال در جذب مواد مغذی یا افزایش سوختوساز بدن شوند. این کاهش وزن معمولاً با علائمی مانند خستگی مفرط، ضعف، تبهای بیدلیل، تعریق شبانه یا تغییر در عملکرد گوارشی همراه است.
بهطورکلی، نمیتوان کاهش وزن را بهتنهایی نشانه قطعی سرطان دانست. اگر چنین حالتی ادامهدار بود یا با علائم نگرانکننده دیگری همراه شد، مراجعه به پزشک برای بررسیهای بیشتر کاملاً ضروری است. تشخیص زودهنگام علت کاهش وزن، همیشه بهترین راه برای حفظ سلامت بدن است.